معماری ارگانیک چیست؟ تاریخچه و نمونه هایی از این سبک معماری
به یک رویکرد طراحی که بین ساختمان ها، ساختارها و فضای داخلی یک ساختمان و محیط طبیعی اطراف آن ها پیوند برقرار می کند معماری ارگانیک گفته می شود. تفکر اصلی در رابطه با این سبک معماری این است که افراد همگی بخشی از طبیعت هستند و بنا به دلایلی همچون زندگی و کار در شرایط طبیعی همواره در حال رشد و پیشرفت هستند. جالب است بدانید فرم و شکل معماری ارگانیک طبیعت را دنبال می نماید. شکل و فرم این سبک معماری به ساختمان های مستطیل شکل که دارای گوشه های تیز هستند و نمایانگر سبک مدرن هستند شباهتی ندارد.
سبک معماری ارگانیک به یک باغ شباهت بسیار زیادی دارد که ساختمان ها بخشی از فضای سبز آن را تشکیل می دهند. به طور کلی واژه ارگانیک به ویژگی های حیوانات و گیاهان ارتباط دارد.
مفهوم سبک معماری ارگانیک چیست؟
به طور کلی کلمه ارگانیک گیاهان و جانداران را برای ما تداعی می کند اما بر اساس تعاریف معماران برتر در این سبک از معماری مفهوم دیگری مورد استفاده قرار می گیرد. مفهوم معماری ارگانیک در واقع تفسیر قوانین طبیعت می باشد که باید در طراحی ساختمان مورد نظر مشاهده شوند و با محیط اطراف خود دارای هماهنگی مناسب باشند. ساختمان های ساخته شده با استفاده از این سبک معماری نباید به محیط تحمیل شده باشند. همچنین محیط اطراف ساختمان های طراحی شده با استفاده از این سبک معماری نباید به عنوان موجود متفاوت از ساختمان در نظر گرفته شوند.
تاریخچه معماری ارگانیک
بنیان گذار معماری ارگانیک فرانک لوید که یکی از پیشگامان این سبک معماری است، می باشد. معنا و مفهوم معماری ارگانیک برای فرانک لوید کاملا متمایز می باشد. به عقیده وی این سبک معماری ویژگی های طبیعت را بیان می کند که در ساختمان های هماهنگ با جهان اطراف قابل مشاهده هستند. رایت اعتقاد داشت که یک ساختمان باید محصول مکان و زمان خود بوده و به لحظه و محل خاصی اختصاص داشته باشد.
بنیانگذار سبک معماری ارگانیک به طور کلی به ساختمان ها و محیط اطراف آن ها علاقه نشان می داد. به عقیده وی یک ساختمان باید محیط اطراف خود را تکمیل می کرد. در این سبک معماری اغلب ساختمان ها به گونه ای ساخته می شوند که انگار به طور طبیعی از سطح زمین خارج شده باشند. همچنین به عقیده رایت یک ساختمان باید همانند یک ارگانیسم یکپارچه عمل کند. ساختمان ها در این سبک معماری باید به گونه ای ساخته شوند که با هر یک از بخش ها و کل مجموعه ارتباط داشته باشد. عناصر طبیعی از جمله نور، گیاهان و آب در طراحی ساختمان هایی به سبک معماری ارگانیک مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین رنگ های زرد، نارنجی و قهوه ای در این سبک معماری مورد استفاده قرار می گیرند که محیط طبیعی را در طراحی ساختمان ها منعکس می سازند.
آشنایی با مهمترین ویژگی های معماری ارگانیک
بر اساس دسته بندی های ارائه شده معمار ارگانیک دارای ویژگی های منحصر به فرد و مهم می باشد که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.
- اعمال کردن سادگی و آرامش به نحو احسنت در یک بنا به عنوان یکی از ویژگی های مهم یک سبک معماری خوب و بارز شناخته می شود. سبک معماری خوب سبکی است که با مد روز به طور مداوم در حال تغییر نباشد و اجزای مختلف ساختمان به گونه ای چیده شده باشند که در صورتی که یک تکه از بنا از ساختمان حذف شود کل بنا به هم بریزد.
- یک سبک معماری خوب باید قابل رشد کردن از درون باشد. درست شبیه به طبیعت که دانه ها در دل آن رشد می کنند و محیط اطراف خود را در بر می گیرند.
- یکی دیگر از ویژگی های معماری ارگانیک این است که از دیگر سبک های معماری کپی برداری نشده است و به طور پیوسته سعی در بازنویسی قوانین طبیعت دارد و ساختار آن از طبیعت نیز حتی باید طبیعی تر باشد.
- این سبک معماری به طور کلی از طبیعت نشات گرفته و ایجاد می شود به همین دلیل برای طبیعت احترام خاصی قائل است. در این سبک معماری چوب باید همانند چوب باشد و ساختارها با محیط اطراف یکی شوند. به طور مثال خانه ای که با استفاده از این سبک معماری روی تپه ساخته شده است باید به گونه ای باشد که احساس کنیم بخشی از تپه است نه این که روی تپه حس شود. در این سبک معماری هر بنایی باید کارکرد خود را به طور واضح و مشخص نمایش دهد. به طور مثال ساختمان یک بانک که با استفاده از معماری ارگانیک طراحی و اجرا شده است باید دقیق شبیه یک بانک باشد و شباهتی به معبد یونانی ها نداشته باشد.
مهمترین اصول معماری ارگانیک
- یکی از مهمترین اصول این سبک معماری این موضوع است که ساختمان ها موظف به حفاظت از امنیت و حریم ساکنین خود هستند.
- فضای داخلی یک ساختمان بخشی از دکور و زیبایی آن را تشکیل می دهند. در سبک معماری مدرن فضا ساختمان باید از نقطه ای به نقطه دیگر بدون جداسازی و به طور طبیعی جریان داشته و دنبال شوند. در این سبک معماری هیچ یک از اتاق ها و یا فضاها از هر زاویه ای قابل مشاهده باشند.
- یکی دیگر از اصول مهم در سبک معماری ارگانیک الهام گرفتن از محیط طبیعی در انتخاب رنگ ها، مواد و بافت ها می باشد. در این سبک معماری باید از هرگونه کپی برداری خودداری شود.
ویلای سبک معماری ارگانیک
- الگوها و شکل های طراحی یک ساختمان به عنوان عناصر زبان ساختمان در نظر گرفته می شوند. جالب است بدانید هر گونه ساخت و ساز دارای صدای مخصوص و منحصر به فرد خود می باشد.
- در صورت استفاده از تزئینات در دکوراسیون ساختمان باید توجه داشته باشید که این تزئینات باید با ساختار آن یکپارچه و هماهنگ باشد.
- طراحی ها در سبک معماری ارگانیک باید دارای طرح واحد و منحصر به فرد، آشکار و واضح باشند.
- تا حد امکان وسایل انتخاب شده برای دکوراسیون باید به عنوان بخشی از فضا در نظر گرفته شوند و با فضای مورد نظر دارای حالت یکپارچگی باشد. وسایل روشنایی و لوله کشی به عنوان اجزای مکانیکی در ساختمان باید به صورت بخشی از فضای خود باشند. این اجزای مکانیکی نباید بیش از حد آشکار و یا مخفی و پنهان باشند.
آشنایی با مهمترین آثار هنری سبک معماری ارگانیک
یکی از آثار سبک معماری ارگانیک که رایت معمار معروف آمریکایی آن را طراحی کرده است خانه آبشار نام دارد. این خانه در سال 1935 در پنسیلوانیا طراحی و اجرا شده است. رایت معمار معروف و مشهور آمریکایی تمامی چیزها را در ذهن خود طراحی می کرد. این خانه به عنوان بنای مخصوص به تعطیلات خانواده کافمن اجرا و طراحی شده بود.
شل یکی از بناهای سبک معماری ارگانیک
یکی دیگر از آثار هنری و بناهایی که با استفاده از این سبک معماری طراحی و اجرا شده است شل می باشد. این بنا در کشور ژاپن در سال 2008 طراحی شد. این ویلا نیز توسط معمار مشهور آرتکنیک و مخصوص تعطیلات ساخته شد. این بنا به خوبی با محیط پیرامون خود هماهنگی دارد و نشان دهنده طبیعت اطراف خود در طراحی می باشد.
سه کاخ مهم در ایران با توجه به سبک معماری ارگانیک طراحی شده اند، این کاخ ها به عنوان آثار معماری برجسته و مهم در ایران شناخته می شوند. زیباترین وسیع ترین کاخ که در ایران با استفاده از این سبک معماری طراحی و اجرا شده است کاخ مروارید در مهرشهر کرج می باشد. این کاخ به خواهر محمدرضا شاه به نام شمس پهلوی تعلق داشته است. همسر شمس پهلوی در آن زمان وزیر فرهنگ و هنر بوده است. طراح این کاخ ویلیام وزلی داماد و نخستین شاگرد معمار مشهور رایت بوده است. در طراحی این کاخ زیبا و وسیع توماس کیسی به ویلیام وزلی کمک شایان توجهی کرده است. همچنین مجری بنای این کاخ در آن زمان نظام عامری بوده است. وی یکی دیگر از شاگردان رایت بوده است.
یکی دیگر از نمونه های مشهور سبک معماری ارگانیک در ایران روستای ماسوله می باشد. ساختمان های موجود در این روستا که اغلب در دامنه کوه تالش قرار گرفته اند به صورت ردیفی در کنار یکدیگر احداث شده اند. این ساختمان ها به موازات خط تراز زمین احداث شده اند. تمامی ساختمان های موجود در این روستا رو به آفتاب، دره و رودخانه و پشت به شیب زمین احداث شده اند. سنگ، خشت، تیر چوبی، شاخه و درختان کاهگل از جمله مصالح بومی هستند که در طراحی بناها به این سبک معماری مورد استفاده قرار گرفته اند.
یکی دیگر از روستاهای واقع در بخش مرکزی شهرستان قشم د ر استان هرمزگان روستای لافت می باشد. تمامی خانه های موجود در این روستا دارای حیاط مرکزی و بادگیر هستند. این خانه ها هر چند سال یک بار با استفاده از روش های سنتی مورد بازسازی قرار می گیرند و به همین دلیل به شکل اولیه خود باقی مانده اند. اهداف اصلی معماری ساختمان های موجود در این روستا مقاومت در برابر شرایط طاقت فرسای اقلیمی، حفظ ارزش های مذهبی خانواده ها می باشد. مراکز محله ها در این روستا در اطراف مسجدها تشکیل شده اند.
مطالب بیشتر:
